Από αυτό το μήνα ενεργοποιείται στις χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ο νόμος για τις ψηφιακές υπηρεσίες και ο νόμος για τις ψηφιακές αγορές. Στόχος της πολύ σημαντικής πρωτοβουλίας της ΕΕ είναι η δημιουργία ενός ασφαλέστερου ψηφιακού χώρου όπου προστατεύονται τα θεμελιώδη δικαιώματα των χρηστών και στη δημιουργία ισότιμων όρων ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις.
Ο νόμος για τις ψηφιακές υπηρεσίες (DSA) και η πράξη για την ψηφιακή αγορά (DMA) αποτελούν ένα ενιαίο σύνολο κανόνων που ισχύουν πλέον σε ολόκληρη την ΕΕ και έχουν δύο βασικούς στόχους:
- να δημιουργηθεί ένας ασφαλέστερος ψηφιακός χώρος στον οποίο θα προστατεύονται τα θεμελιώδη δικαιώματα όλων των χρηστών ψηφιακών υπηρεσιών·
- δημιουργία ισότιμων όρων ανταγωνισμού για την προώθηση της καινοτομίας, της ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας, τόσο στην ευρωπαϊκή ενιαία αγορά όσο και παγκοσμίως.
Σε ότι αφορά τις ψηφιακές υπηρεσίες, αυτές επηρεάζουν και διευκολύνουν τη ζωή μας με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Περιλαμβάνουν διαδικτυακούς μεσάζοντες και πλατφόρμες με τις οποίες έχουμε πλέον στενή σχέση. Για παράδειγμα, διαδικτυακές αγορές, κοινωνικά δίκτυα, πλατφόρμες ανταλλαγής περιεχομένου, καταστήματα εφαρμογών και διαδικτυακές πλατφόρμες ταξιδιών και διαμονής.
Ενώ υπάρχουν πολλά οφέλη από τον ψηφιακό μετασχηματισμό, υπάρχουν και προβλήματα τα οποία θέλουν να λύσουν οι δύο νόμοι. Βασικό μέλημα είναι το εμπόριο και η ανταλλαγή παράνομων αγαθών, υπηρεσιών και περιεχομένου στο διαδίκτυο. Οι επιγραμμικές υπηρεσίες χρησιμοποιούνται και καταχρηστικά από συστήματα χειραγώγησης αλγοριθμικών συστημάτων για την ενίσχυση της διάδοσης της παραπληροφόρησης, καθώς και για άλλους επιβλαβείς σκοπούς. Το παράδειγμα του Cambridge Analytica και το Facebook είναι το πλέον κατάλληλο, αν το θυμάσαι. Οι προκλήσεις αυτές και ο τρόπος με τον οποίο οι πλατφόρμες τις αντιμετωπίζουν έχουν σημαντικό αντίκτυπο στα θεμελιώδη δικαιώματα στο διαδίκτυο.
Τα κράτη μέλη της ΕΕ θα πρέπει να διορίσουν συντονιστές ψηφιακών υπηρεσιών έως τις 17 Φεβρουαρίου 2024, όταν και οι πλατφόρμες με λιγότερους από 45 εκατομμύρια ενεργούς χρήστες πρέπει να συμμορφώνονται με όλους τους κανόνες της πράξης για τις ψηφιακές υπηρεσίες. Ήδη δεν λείπουν οι αντιδράσεις και ίσως δούμε περισσότερες το επόμενο διάστημα.
