Αν ψάχνεις να αρχίσεις από κάπου προκειμένου να κάνεις το νοικοκυριό σου πιο άνετο και πιο αποδοτικό ενεργειακά, επιφέροντας παράλληλα και ένα καίριο πλήγμα στον λογαριασμό του ηλεκτρικού ρεύματος, μην ψάχνεις σε… περίεργα μέρη: απλά κοίτα πάνω! Οι λάμπες βρίσκονται σε κάθε δωμάτιο του σπιτιού σου και με λίγη φροντίδα μπορούν να πάψουν να αποτελούν πονοκέφαλο -τόσο για ‘σένα, όσο και για τον πλανήτη. Αρχικά είχαμε τις λεγόμενες λάμπες οικονομίας οι οποίες στην πορεία αντικαταστάθηκαν από τις LED. Ακόμα κι αυτές όμως μοιάζουν ξεπερασμένες μπροστά στα συστήματα έξυπνων λαμπτήρων που σιγά-σιγά κυριαρχούν στην αγορά. Και πριν βιαστείς να απορρίψεις τα τελευταία, θεωρώντας τα αχρείαστα gadgets, άσε μας να σου εξηγήσουμε τι μπορούν να κάνουν για ‘σένα.
Τι είναι οι έξυπνες λάμπες
Οι έξυπνες λάμπες είναι μία κατηγορία προηγμένων τεχνολογικά λαμπτήρων που ενσωματώνουν δυνατότητες προγραμματισμού και απομακρυσμένου ελέγχου λειτουργίας. Το smart κομμάτι τους δεν αφορά τον τρόπο με τον οποίο παράγουν φως αλλά την ενεργοποίηση και απενεργοποίησή τους, το κομμάτι δηλαδή που οι περισσότεροι από εμάς, όσο παράξενο κι αν σου ακούγεται, χρειαζόμαστε βοήθεια για να βελτιστοποιήσουμε. Πόσες φορές έχεις πιάσει τον εαυτό σου ή κάποιο μέλος της οικογένειάς σου άλλωστε να αλλάξεις δωμάτιο αφήνοντας το φως ανοιχτό; Σε ένα άλλο παράδειγμα, πόσες φορές σου έχει τύχει να φύγεις από το σπίτι και να μην θυμάσαι αν έκλεισες το φως; Αντί όμως αυτό να καίει για όσες ώρες εσύ λείπεις, δεν θα ήταν προτιμότερο να μπορούσες να του ορίσεις ένα πρόγραμμα ή έστω να το χειριστείς από την οθόνη του smartphone σου; Σαν να αρχίζει να αποκτά ενδιαφέρον το πράγμα, έτσι…;
Δηλαδή μιλάμε για λάμπες LED;
Ναι. Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων οι smart λαμπτήρες είναι διόδου εκπομπής φωτός (light-emitting diode ή εν συντομία LED), κάτι που σημαίνει ότι έτσι κι αλλιώς η λειτουργία τους είναι εξαιρετικά οικονομική. Πόσο πολύ; Η αποτελεσματικότητα μίας λάμπας μετριέται με βάση την ποσότητα του φωτός που παράγει εκείνη συγκριτικά με την ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώνει. Στο ιδεατό σενάριο, μία λάμπα με αποτελεσματικότητα 100% π.χ. μετατρέπει όλη την ηλεκτρική ενέργεια σε φως χωρίς να παράγει καθόλου θερμότητα. Πρόσεξε τώρα: μία λάμπα LED έχει αποτελεσματικότητα 90% όταν την ίδια στιγμή ένας λαμπτήρας πυρακτώσεως παίζει στο 10%. Συνυπολόγισε λοιπόν την LED τεχνολογία και τις smart λειτουργίες συνδεσιμότητας και αντιλαμβάνεσαι για τι οικονομία και άνεση μιλάμε, ειδικά αν αποφασίσεις να αντικαταστήσεις όλους τους λαμπτήρες του νοικοκυριού σου. Παράλληλα υιοθετείς και μια πιο υπεύθυνη οικολογικά στάση.
Και δηλαδή τι πλεονεκτήματα θα έχω;
Πέραν της οικονομίας που μόλις καλύψαμε, θα βελτιώσεις την ποιότητα ζωής σου. Οι smart λάμπες θα βοηθήσουν σημαντικά το βιολογικό σου ρολόι, προσαρμόζοντας τη λειτουργία τους στην κάθε ώρα της ημέρας -και κατ’ επέκταση σε ό,τι κάνεις εκείνη τη στιγμή. Για να καταλάβεις, υπάρχουν έξυπνες λάμπες LED με φωτοκύτταρο ημέρας-νύχτας που μπορούν να μιμηθούν το πρωινό φως που δημιουργεί σταδιακά η ανατολή του ηλίου προκειμένου να σε ξυπνήσουν όσο πιο ομαλά γίνεται, ενώ το βράδυ θα αρχίσουν να χαμηλώνουν την έντασή τους σιγά-σιγά οδηγώντας σε προς το κρεβάτι και επιτρέποντας στα μάτια σου να συνηθίσουν στο σκοτάδι. Ο χειρισμός τους γίνεται πανεύκολα είτε μέσω του έξυπνου βοηθού σου με φωνητικές εντολές, είτε με μια κίνηση από την οθόνη του smartphone σου, έτσι ώστε να προσαρμόζεις τα φώτα χωρίς να πρέπει να αφήσεις τη ζεστασιά του καναπέ ή την κρίσιμη τηλεδιάσκεψη στο Zoom. Στην πράξη δηλαδή μιλάμε για την απόλυτη άνεση αφού θα έχεις τη δυνατότητα να χειρίζεσαι τα φώτα κάθε δωματίου όπου κι αν είσαι -ακόμα κι εκτός σπιτιού! Και αν θες, συνδυάζοντάς τις έξυπνες λάμπες με τους κατάλληλους αισθητήρες, θα αυτοματοποιήσεις πλήρως τη λειτουργία των φώτων, ανάλογα με την παρουσία σου στο σπίτι!
Από πού να ξεκινήσω; Πως συνδέω μια έξυπνη λάμπα;
Το πρώτο πράγμα που θα χρειαστεί να επιλέξεις, είναι η πλατφόρμα. Με μια γρήγορη ματιά στην αγορά, θα βρεις προτάσεις από διάφορους κατασκευαστές (XIAOMI, NEDIS, DELTACO, TP-LINK κ.α.) και λυπούμαστε αλλά το «mix and match» δεν είναι στις επιλογές σου. Ο κάθε κατασκευαστής έχει το δικό του app μέσω του οποίου θα έχεις τη δυνατότητα να διαχειριστείς τα φώτα του σπιτιού σου, όμως καλό θα ήταν η πλατφόρμα στην οποία θα καταλήξεις, να είναι συμβατή με το οικοσύστημα smart home σου (βλ. GOOGLE Assistant, AMAZON Alexa ή APPLE Siri). Ο λόγος; Ενδεχομένως να θελήσεις αφ’ ενός να ελέγχεις τα φώτα από κάπου κεντρικά και αφ’ ετέρου να συνδυάσεις τις έξυπνες λάμπες σου με κάποια άλλη λειτουργία του έξυπνου σπιτιού σου.
Στη συνέχεια βεβαιώσου ότι καταλαβαίνεις το τεχνικό κομμάτι. Κάποιες πλατφόρμες ενδεχομένως να χρειάζονται ένα hub, κάτι σαν router, για να λειτουργήσουν οπότε θα χρειαστεί να ξεκινήσεις από αυτό. Άλλες συνδέονται απ’ ευθείας στο υπάρχον δίκτυο Wi-Fi, άλλες χρησιμοποιούν Bluetooth και ορισμένες βασίζονται σε κάτι που λέγεται Zigbee, ένα δίκτυο για τις συσκευές του smart home σου και άρα θα χρειαστούν το δικό τους τρόπον τινά hub (αν έχει πάρει κάπου το μάτι σου τις λάμπες Hue της PHILIPS, ανήκουν σε αυτή την κατηγορία). Το κατά πόσο χρειάζεσαι πολύχρωμες λάμπες ή απλά λευκές, το αφήνουμε σε εσένα. Θα σου υπενθυμίσουμε απλά να δώσεις έμφαση στη θερμοκρασία χρώματος ώστε να πετύχεις την κατάλληλη ατμόσφαιρα στον χώρο σου και να βεβαιωθείς ότι οι λάμπες που έχεις επιλέξει είναι dimmable, αν σε ενδιαφέρει φυσικά κάτι τέτοιο. Μην ξεχάσεις, τέλος, να ελέγξεις ότι οι λαμπτήρες που θα επιλέξεις ταιριάζουν στις βάσεις του φωτιστικού σου: Ε26 και Ε27 είναι τα δύο πιο δημοφιλή πρότυπα βιδωτών λαμπών και μολονότι η διαφορά τους είναι μόλις ένα χιλιοστό, παίζει σημαντικό ρόλο. Τυχόν λάθος μέγεθος βάσης αυξάνει τον κίνδυνο βραχυκυκλώματος και κατ’ επέκταση πυρκαγιάς! Μην το αμελήσεις.
Και από τιμές; Τι κόστος να περιμένω;
Τα πράγματα εδώ είναι πολύ καλύτερα απ’ ό,τι ίσως θα περίμενες. Οι έξυπνες λάμπες δεν αποτελούν δα και κάτι το πρωτόγνωρο. Υπάρχουν στην αγορά εδώ και αρκετά χρόνια με αποτέλεσμα οι τιμές τους να βρίσκονται πια σε αρκετά λογικά πλαίσια, ανάλογα φυσικά και με την πλατφόρμα που θα προτιμήσεις. Οι μεμονωμένοι λαμπτήρες πάντως, για να σου δώσουμε μια εικόνα, στοιχίζουν συνήθως μεταξύ 10-20€ έκαστος, τιμή απολύτως προσιτή αν αναλογιστείς ότι θα τον κρατήσεις για κάμποσα χρόνια (κι αν προτιμήσεις συσκευασίες με περισσότερους από έναν λαμπτήρες, τότε οι τιμές είναι ακόμα χαμηλότερες). Στη διάθεσή σου βρίσκονται πέραν των λαμπών και έξυπνες ταινίες LED οι οποίες πωλούνται με το μέτρο αλλά λειτουργούν ακριβώς με τον ίδιο τρόπο. Ό,τι πρέπει για στολισμούς εν όψει κάθε εορτής.
Φώτα παντού
Οι έξυπνοι λαμπτήρες έρχονται να αλλάξουν τον τρόπο ζωής στο σπίτι. Προσφέροντας φουλ άνεση με τη δυνατότητα ελέγχου μέσω φωνητικών εντολών και smartphone, ακόμα κι όταν κάποιος βρίσκεται εκτός αυτού, θα ρίξουν στο ελάχιστο την ενέργεια που απαιτεί ο φωτισμός του σπιτιού. Με την εξοικονόμηση ενέργειας να μπαίνει για τα καλά στον προϋπολογισμό κάθε νοικοκυριού, μπορείς να έχεις ένα πιο αποδοτικό ενεργειακά χώρο χωρίς να θυσιάσεις στο ελάχιστο την άνεση που σου προσφέρει ενώ αποκτάς και μια πιο υπεύθυνη στάση απέναντι στο περιβάλλον. Το smart home σε όλο του το μεγαλείο!
Μάθε άλλα 5 gadgets που θα κάνουν το σπίτι σου πιο άνετο και ευέλικτο!
