Οι έξυπνοι διακόπτες είναι εδώ και φέρνουν την επανάσταση στους αυτοματισμούς ενός έξυπνου σπιτιού. Ναι, στο άκουσμα του έξυπνου διακόπτη, το μυαλό σου κατά πάσα πιθανότητα πάει στην προσαρμογή των φώτων. Οι έξυπνοι διακόπτες ωστόσο είναι πολυσύνθετες συσκευές που δεν αντικαθιστούν απλά τους παραδοσιακούς αλλά έρχονται να προσφέρουν στους καταναλωτές πλήρη έλεγχο του σπιτιού τους, γεφυρώνοντας το χάσμα μεταξύ φυσικού και ψηφιακού κόσμου.
Πέραν των τυπικών έξυπνων διακοπτών, υπάρχουν και κάποιοι που εκτελούν μία ευρύτερη γκάμα ενεργειών όπως π.χ. τη λειτουργία των κλειδαριών, των ρολών για τα παράθυρα, τη θερμοκρασία ενός χώρου κ.α. Το μεγάλο πλεονέκτημα όλων των έξυπνων διακοπτών φυσικά δεν είναι άλλο από τη συμβατότητά τους με τα διάφορα οικοσυστήματα smart home. Τι θα πρέπει να προσέξεις όμως πέραν αυτού κατά την αγορά έξυπνων διακοπτών για τον χώρο σου; Έλα να δούμε ορισμένα tips.
Τι είναι και τι προσφέρουν οι έξυπνοι διακόπτες
Ας αρχίσουμε από τα βασικά. Ένας έξυπνος διακόπτης είναι μία συσκευή με συνδεσιμότητα Wi-Fi ή Bluetooth ή και τις δύο που αντικαθιστά τους παραδοσιακούς διακόπτες, επιτρέποντας έτσι τον απομακρυσμένο και αυτοματοποιημένο έλεγχο του φωτισμού αλλά και άλλων οικιακών συσκευών μέσω app στο smartphone ή το tablet, ψηφιακών βοηθών τύπου Google Assistant και Alexa και άλλων συστημάτων οικιακών αυτοματισμών. Οι περισσότεροι συσχετίζουν τους έξυπνους διακόπτες με τον φωτισμό, όμως στην πραγματικότητα εκείνοι μπορούν να αλληλεπιδράσουν με πληθώρα συσκευών όπως π.χ. ανεμιστήρες, έξυπνες πρίζες, ρολά/πατζούρια και άλλες συσκευές, προσφέροντας δυνατότητες όπως dimming και προγραμματισμό περιόδου λειτουργίας.
Αν έπρεπε να τους ξεχωρίσουμε, ο πλέον ενδεδειγμένος τρόπος θα ήταν βάσει των λειτουργιών που προσφέρουν, οπότε προκύπτουν οι εξής τέσσερις κατηγορίες:
- Διακόπτες on/off: Πρόκειται για τον πλέον βασικό τύπο έξυπνου διακόπτη, επιτρέποντας στον χρήστη να ανάψει και σβήσει τα φώτα.
- Διακόπτες dimmer: Χάρη σε αυτούς, ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να προσαρμόσει την ένταση του φωτισμού και κατ’ επέκταση την ατμόσφαιρα σε έναν χώρο -και βέβαια την κατανάλωση ενέργειας.
- Διακόπτες multi-way: Οι συγκεκριμένοι είναι ιδανικοί για μεγάλους χώρους όπως αίθουσες και διαδρόμους, αφού προσφέρουν δυνατότητα ελέγχου μίας πηγής φωτός από πολλαπλά σημεία.
- Διακόπτες με οθόνη αφής: Με φουτουριστικό σχεδιασμό, οι διακόπτες αυτής της κατηγορίας είναι στην ουσία πάνελ αφής, κάποια εκ των οποίων έρχονται με έξτρα δυνατότητες παραμετροποίησης και προγραμματισμού για αλληλεπίδραση με μεγαλύτερο αριθμό smart συσκευών.
Συμβατότητα
Κατά την επιλογή έξυπνων διακοπτών, θα πρέπει να εξασφαλίσεις πως εκείνοι είναι συμβατοί με την καλωδίωση του έξυπνου σπιτιού σου. Ορισμένοι π.χ. απαιτούν ουδέτερο καλώδιο, το οποίο αν δεν λειτουργεί σωστά (λόγω δικτύου ή εγκατάστασης) ενδεχομένως να δημιουργήσει προβλήματα. Εν συνεχεία βεβαιώσου πως υποστηρίζουν πλήρως το οικοσύστημά σου. Έχεις επιλέξει Siri, GOOGLE Assistant ή AMAZON Alexa; Με αυτόν τον τρόπο θα είσαι σε θέση να τους ελέγχεις μέσω του ψηφιακού σου βοηθού αλλά και να εκμεταλλευτείς όλες τις δυνατότητές τους. Τέλος, μην αμελήσεις να ελέγξεις ότι οι συσκευές με τις οποίες θα τους χρησιμοποιήσεις διαθέτουν τις σχετικές δυνατότητες π.χ. αν σκέφτεσαι την αγορά διακόπτη dimmer, ο χώρος σου θα πρέπει να έχει φώτα με λειτουργία dimming.
Συνδεσιμότητα
Το επόμενο χαρακτηριστικό που πρέπει να εξετάσεις σε έναν έξυπνο διακόπτη, είναι η συνδεσιμότητά του. Κατά βάση υπάρχουν 3 ειδών smart διακόπτες βάσει συνδεσιμότητας:
- Διακόπτες με WiFi
- Διακόπτες με Zigbee ή Z-Wave
- Διακόπτες με Bluetooth
Το καλύτερο που έχεις να κάνεις, είναι να προτιμήσεις μοντέλο με WiFi αφού θα συνδεθεί κατ’ ευθείαν στο οικιακό σου δίκτυο χωρίς να πρέπει να προμηθευτείς κάποιο hub, δίνοντάς σου την ευκαιρία να τον ρυθμίσεις και να τον χρησιμοποιήσεις μεμιάς. Οι διακόπτες Zigbee ή Z-Wave μπορεί να απαιτούν hub, ωστόσο είναι πολύ πιο σταθεροί και αξιόπιστοι απαιτώντας πολύ λιγότερη ενέργεια και ως εκ τούτου ιδανικοί για smart homes με προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης. Οι διακόπτες Bluetooth τέλος έχουν περιορισμένοι εμβέλεια αλλά συνδέονται άμεσα στο smartphone ή το tablet σου, όντας τέλειοι αν βρίσκεσαι στο ίδιο δωμάτιο -και ιδίως αν περνάς πολλές ώρες σε αυτό.
Εγκατάσταση
Η εγκατάσταση των έξυπνων διακοπτών ενδεχομένως να κρύβει παγίδες, ιδίως αν δεν έχεις εμπειρία από ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις. Ανάλογα με την πολυπλοκότητα του όλου πρότζεκτ, μπορεί να πρόκειται από μία απλή DIY κατασκευή, μέχρι μία εργασία που να απαιτεί επαγγελματία. Πολλοί έξυπνοι διακόπτες απαιτούν ουδέτερο καλώδιο, οπότε βεβαιώσου πως ο ουδέτερος στο δίκτυο ηλεκτρισμού λειτουργεί κανονικά και βρίσκεται σε καλή κατάσταση (απαιτείται έλεγχος στο δίκτυο και εν συνεχεία στον μετρητή). Αν ναι, καλό θα ήταν να πάρεις το ΟΚ και από έναν ηλεκτρολόγο ο οποίος θα ελέγξει με χρήση ειδικού οργάνου τη γείωση στο σπίτι σου. Δες πως υπάρχει επαρκής χώρος για τον διακόπτη (οι έξυπνοι είναι μεγαλύτεροι σε όγκο από τους απλούς) και φυσικά μην αμελήσεις να πάρεις όλα τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας.
Λειτουργίες
Οι λειτουργίες των έξυπνων διακοπτών είναι ποικίλες: το ποιες θα επιλέξεις εξαρτάται καθαρά από τις ανάγκες σου. Χρονοδιακόπτες και δυνατότητα προγραμματισμένης λειτουργίας είναι ό,τι πρέπει για να ενεργοποιείς και να απενεργοποιείς συσκευές σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα. Η υποστήριξη φωνητικού ελέγχου μέσω ψηφιακού βοηθού θα σου δώσει την ευκαιρία να τους ελέγξεις με τη δύναμη της φωνής σου ενώ χάρη στη διαχείριση μέσω app στο smartphone ή το tablet σου, θα έχεις την άνεση να τους χειριστείς απ’ όπου κι αν βρίσκεσαι -φαντάσου μία πιο sci-fi εκδοχή των όσων έκανε ο Kevin στο Μόνος στο Σπίτι! Κάποια μοντέλα σου δίνουν την ευχέρεια να παρακολουθείς την κατανάλωση ενέργειας, ώστε να ξέρεις πόσο αποδοτική -ή όχι- είναι μία συσκευή ενώ άλλα πιο προηγμένα καθιστούν δυνατή τη δημιουργία αυτοματισμών και σεναρίων. Όλα αυτά βοηθούν στο να κάνεις το σπίτι σου πιο αποδοτικό και να εξοικονομείς ενέργεια και κόστος.
Το πόσο βασικές ή προηγμένες λειτουργίες θα έχουν οι smart διακόπτες σου, εξαρτάται καθαρά από τις ανάγκες σου και το τι θέλεις να κάνεις. Αν πάντως η χρήση που θέλεις να κάνεις είναι συγκεκριμένη, προτίμησε ένα πιο οικονομικό μοντέλο. Αν από την άλλη, οι προηγμένες λειτουργίες είναι must για τα πλάνα σου, τότε προτίμησε να πληρώσεις κάτι παραπάνω και δεν θα το μετανιώσεις. Όπως και να έχει πάντως, κάνε την επιλογή σου λαμβάνοντας υπόψη τυχόν μελλοντικές αναβαθμίσεις σε πρωτόκολλα και λειτουργίες του smart home σου για είσαι καλυμμένος/η ό,τι και αν γίνει.
Παίζοντας το έξυπνο σπίτι στα δάχτυλα
Για ‘σένα που θες ένα πλήρως εξοπλισμένο smart home, οι έξυπνοι διακόπτες θα σε βοηθήσουν να πετύχεις την πλέον λειτουργική εμπειρία. Ιδανικοί για μεγάλα σπίτια ή οικίες που εκτείνονται σε περισσότερους από έναν ορόφους (ώστε να αποφύγεις τα συνεχή ανέβα-κατέβα), θα σου δώσουν ακόμα μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων, επιτρέποντάς σου να διαχειριστείς ένα σύνολο συσκευών και συστημάτων από ένα κεντρικό περιβάλλον όπως εσύ θες (μέσω app ή με τη βοήθεια ψηφιακού βοηθού). Εκτός αυτού όμως θα δώσουν την ευκαιρία σε κάθε μέλος του νοικοκυριού σου να ελέγξει και να βελτιώσει το περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται, εύκολα και γρήγορα ενώ θα σε βοηθήσει να εξοικονομήσεις χρόνο και χρήμα. Σε τελική ανάλυση, το smart home οφείλει να προσαρμόζεται στα θέλω σου. Φυσικά, αν χρειαστείς βοήθεια, οι εξειδικευμένοι μας σύμβουλοι είναι στη διάθεσή σου!
Δες άλλους 4 τρόπους για να συνδυάσεις άνεση με εξοικονόμηση ενέργειας!
