Μέσο μεταφοράς, όργανο γυμναστικής, τρόπος ψυχαγωγίας. Με τέσσερις, τρεις, δύο ή και καθόλου ρόδες. Σε πάει παντού: στη δουλειά, για καφέ, βόλτα ή εκδρομή. Το ποδήλατο είναι όλα τα παραπάνω κι ακόμα περισσότερα και σε περίπτωση που δεν το γνώριζες η 3η Ιουνίου είναι η ημέρα του! Η Παγκόσμια Ημέρα Ποδηλάτου ξεκίνησε να γιορτάζεται το 2018 με στόχο «την ανάδειξη της μοναδικότητας, της αντοχής και της ευελιξίας του ποδηλάτου εδώ και δύο αιώνες», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο ΟΗΕ.
Ένα «πράσινο» μέσο μεταφοράς που ωφελεί τόσο τον πλανήτη όσο και τον ίδιο τον άνθρωπο, το ποδήλατο αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι ενός βιώσιμου και περιβαλλοντικά υπεύθυνου τρόπου μετακίνησης και διαχρονικό τμήμα της παγκόσμιας κουλτούρας.
Τα πρώτα ποδήλατα
Αλήθεια, ξέρεις όμως πώς, πότε και από ποιον εφευρέθηκε το ποδήλατο; Αν και κατά καιρούς έχουν εμφανιστεί φήμες που τοποθετούν την εμφάνιση του ποδηλάτου κάμποσους αιώνες πριν, η αλήθεια είναι πως αυτό είναι πολύ… νεότερο απ’ ό,τι ίσως πιστεύεις. Η εφεύρεσή του πιστώνεται στον Γερμανό βαρόνο Karl Freiherr von Drais ο οποίος το 1817 κατασκεύασε ένα «μηχάνημα τρεξίματος» (στα Γερμανικά, Laufmaschine) ονόματι Draisine και μάλιστα την αμέσως επόμενη χρονιά κατοχύρωσε και τη σχετική ευρεσιτεχνία. Το ποδήλατο του von Drais βέβαια μπορεί να έμοιαζε με τα σημερινά (είχε δύο ρόδες, σκελετό και τιμόνι) αλλά είχε μία ειδοποιό διαφορά: αντί για πεντάλ, κινείτο με τον αναβάτη του να σπρώχνει το έδαφος με πόδια του (εξ ου και η περιγραφή του σαν «μηχάνημα τρεξίματος»).
Το 1939 στη Σκωτία είχαμε το πρώτο μηχανικό ποδήλατο -σαν να λέμε το… ηλεκτρικό μοντέλο της εποχής! Αποτέλεσε έμπνευση του σιδηρουργού Kirkpatrick Macmillan ο οποίος βασίστηκε στην τεχνολογία των ατμομηχανών για τη δημιουργία ενός ποδηλάτου με αυτόματη πρόωση. Η πραγματική επανάσταση όμως πραγματοποιήθηκε από τον Philipp Moritz Fischer που το 1853 κατασκεύασε το πρώτο ποδήλατο με πεντάλ, για να έρθουν μια δεκαετία αργότερα οι Γάλλοι με το πρώτο μοντέλο μαζικής παραγωγής, χάρη στο οποίο ξεκίνησε ουσιαστικά η «Αναγέννηση του ποδηλάτου» με επίκεντρο το Παρίσι των 60s. Το design των ποδηλάτων τότε έδινε έμφαση στον μεγαλύτερου μεγέθους μπροστινό τροχό όπου βρίσκονταν και τα πεντάλ. Χρειάστηκε να περάσουν αρκετά χρόνια, κατά τα οποία το ποδήλατο είχε αποκτήσει τη φήμη ενός επικίνδυνου μέσου μεταφοράς, προκειμένου να εμφανιστούν λίγο πριν το 1900 τα πρώτα μοντέλα που θυμίζουν αυτά του σήμερα.
Το ποδήλατο σήμερα
aka e-bikes/e-scooters
Μόνο που ο χώρος του ποδηλάτου εν έτει 2023 μοιάζει πιο διαφορετικός από ποτέ και «υπεύθυνη» γι’ αυτό είναι η τεχνολογία με τα ηλεκτρικά ποδήλατα. Τα τελευταία μπορεί να έχουν κάνει την εμφάνισή τους στην αγορά εδώ και λίγο καιρό, όμως στην πραγματικότητα η ιδέα γι’ αυτά υπάρχει πολύ καιρό τώρα και όταν λέμε «πολύ», το εννοούμε. Η πρώτη σχετική ευρεσιτεχνία χρονολογείται από το 1895 (ναι, δεν είναι τυπογραφικό λάθος, πολύ καλά διάβασες!), έχει κατοχυρωθεί από τον Αμερικάνο Ogden Bolton Jr. και αφορά ένα ποδήλατο μπαταρίας με μοτέρ μπαταρίας 10 V και μετατροπέα, τοποθετημένα στον πίσω τροχό. Τα λεγόμενα e-bikes, όπως τα ξέρεις, με την υποβοήθηση στα πεντάλ και την on-demand παροχή ενέργειας μέσω διακόπτη άρχισαν να κερδίζουν έδαφος ανά τον κόσμο στις αρχές της τρέχουσας χιλιετίας.
Τα e-bikes/e-scooters φυσικά δεν θα μπορούσαν να απουσιάζουν από την Παγκόσμια Ημέρα Ποδηλάτου. Η αγορά τους άλλωστε έχει σταθερά ανοδική πορεία, καθώς υπολογίζεται να φτάσει σε συνολικό μέγεθος τα $57,44 δισ. με τον ετήσιο ρυθμό ανάπτυξής να αγγίζει έως και το 7,80% έως το 2029. Για να καταλάβεις τον βαθμό με τον οποίο γιγαντώνεται ο χώρος, το 2021 το μέγεθος της εν λόγω αγοράς δεν ξεπερνούσε τα $31,5 δισ. Η πορεία αυτή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη διαρκώς αυξανόμενη διείσδυση των ηλεκτρικών ποδηλάτων στις ανεπτυγμένες οικονομίες ανά τον κόσμο. Ο δε ανταγωνισμός είναι τεράστιος: κορυφαίες εταιρείες από την Κίνα, την Ινδία, τη Γαλλία, τις ΗΠΑ, τη Γερμανία και άλλες χώρες επενδύουν ασύλληπτα ποσά σε έρευνα και ανάπτυξη προκειμένου να προσφέρουν εκείνες πρώτες στο αδηφάγο κοινό την επόμενη σπουδαία καινοτομία.
Τα e-bikes άλλωστε βρίσκουν τον τρόπο να ενσωματώνονται οργανικά στο απαιτητικό αστικό περιβάλλον, ακόμα κι όταν πρόκειται για τις μεγαλύτερες μεγαλουπόλεις του κόσμου. Τα κοινόχρηστα ποδήλατα δίνουν σιγά-σιγά τη θέση τους σε ηλεκτρικά ποδήλατα κοινής χρήσης με τους στόλους των τελευταίων να αυξάνονται. Η αρχή στο συγκεκριμένο τμήμα της μικροκινητικότητας έγινε εξ άλλου με τα κοινόχρηστα ηλεκτρικά scooters για να έρθουν στη συνέχεια τα ποδήλατα -τα οποία, σημειωτέον, δημοτικές αρχές ανά τον κόσμο θεωρούν πολύ πιο φιλικά και ασφαλή. Brands όπως τα Voi, Lime, Tier, Bird, Mobike, Spin και πολλά άλλα δραστηριοποιούνται διαρκώς σε νέες αγορές, φιλοδοξώντας να προσφέρουν ευέλικτες υπηρεσίες μετακίνησης, συνδυάζοντας την οικεία εμπειρία του ποδηλάτου με την άνεση ενός ηλεκτρικού μοτέρ.
Τι να ελέγξεις πριν τη βόλτα σου
Σε κάθε περίπτωση, είτε είσαι ο ίδιος κάτοχος ποδηλάτου (ηλεκτρικού ή μη, δεν έχει σημασία), είτε βασίζεσαι σε λύσεις κοινής χρήσης για τις μετακινήσεις σου, οφείλεις να λαμβάνεις τα απαραίτητα μέτρα πριν από κάθε σου διαδρομή, έτσι ώστε να φτάσεις με ασφάλεια στον προορισμό σου. Κατ’ αρχάς θα πρέπει να διαθέτεις τον απαραίτητο εξοπλισμό, τουτέστιν ένα κράνος για την προστασία του κεφαλιού σου, φώτα (μπροστινό και πίσω) ώστε η παρουσία σου να γίνεται εύκολα αντιληπτή από τα οχήματα με τα οποία μοιράζεσαι τον δρόμο και κουδούνι για περιπτώσεις ανάγκης. Αν το ποδήλατο είναι δικό σου, εννοείται πως θα πρέπει να έχεις μεριμνήσει για την απόκτηση μίας αξιόπιστης κλειδαριάς ασφαλείας: το τελευταίο που θες είναι να διαπιστώσεις ότι το ακριβό σου -στην κυριολεξία- ποδήλατο δεν είναι εκεί που το άφησες…
Πέραν των ανωτέρω, οφείλεις να βεβαιωθείς ότι το όχημά σου είναι σε καλή κατάσταση. Ακόμα κι αν καταφύγεις σε λύση bike sharing, ένας έλεγχος πριν το ξεκλείδωμα του ποδηλάτου είναι απαραίτητος για να αποφύγεις τυχόν δυσάρεστες εκπλήξεις. Έλεγξε την πίεση στα ελαστικά, την απόκριση του τιμονιού, τυχόν καθρέπτες καθώς και αν λειτουργούν κουδουνάκι και φώτα. Αν το ποδήλατο είναι δικό σου, προγραμμάτισε σέρβις προληπτικά ανά τακτά χρονικά διαστήματα, ακόμα κι αν αυτό δεν δείχνει να έχει κάτι συγκεκριμένο: το «μάτι» ενός έμπειρου τεχνικού βλέπει πολλά περισσότερα από το δικό σου.
Κι αν δεν διαθέτεις καθόλου ποδήλατο; Ε, τότε η προσφορά του ΓΕΡΜΑΝΟΥ μέσω του G App θα σου κάτσει κουτί! Μετακινήσου σε… fast forward, γιορτάζοντας την Παγκόσμια Ημέρα Ποδηλάτου με τις πιο «προχωρημένες» λύσεις μετακίνησης. Κάνε δικό σου το scooter ή e-bike που θέλεις και κέρδισε εκπτωτικό κουπόνι έως €50 για επόμενη αγορά! Κατέβασε τώρα το G App στο κινητό σου και δεν θα χάσεις!
