Το metaverse είναι μία λέξη που άρχισε να μας απασχολεί πολύ τους τελευταίους μήνες από τη στιγμή που ο Mark Zuckerberg αποφάσισε ότι ήρθε η ώρα για να κάνει πραγματικότητα ένα όραμα που δείχνει να έχει εδώ και αρκετά χρόνια. Για τον δημιουργό του Facebook το metaverse είναι κάτι με το οποίο ασχολείται εδώ και τουλάχιστον 10 χρόνια. Ιδίως αν σκεφτεί κανείς ότι το metaverse είναι ουσιαστικά μία ψηφιακή «επέκταση» του φυσικού κόσμου ή ένας δεύτερος ψηφιακός «κόσμος». Να θυμίσουμε ότι δεν είναι η πρώτη φορά που έχουμε ένα τέτοιο πείραμα. Δεν έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που το Second Life απασχολούσε τους πάντες και υπήρχαν χώρες που δημιουργούσαν πρεσβείες σε αυτό τον εικονικό και ψηφιακό κόσμο.
Σύμφωνα με μία άποψη, το metaverse είναι ουσιαστικά αυτό που αποκαλείται εδώ και μερικά χρόνια ως extended reality (XR) ή extensive reality (ER). Πρόκειται για έναν όρο – «ομπρέλα» κάτω από τον οποίο εντάσσονται η εικονική πραγματικότητα (virtual reality – VR), η επαυξημένη πραγματικότητα (augmented reality – AR) και η «μεικτή» πραγματικότητα (mixed reality – MR).
Πιο γνωστό είναι, φυσικά, το VR. Μία τεχνολογία με την οποία αρκετοί ερευνητές είχαν επιλέξει να ασχοληθούν ακόμη και από τη δεκαετία του ’70, χρειάστηκε να φθάσουμε στον 21ο αιώνα προκειμένου να αρχίσουμε να συζητάμε λίγο πιο «σοβαρά» για την εικονική πραγματικότητα και να φθάσουμε στα ‘10s προκειμένου να δούμε τις πρώτες πραγματικά εφαρμογές.
Στα μέσα της περασμένης -πλέον- δεκαετίας, το VR κατά κύριο λόγο δημιούργησε αρκετό θόρυβο με εταιρείες όπως η Oculus Rift, η οποία εξαγοράσθηκε από το Facebook, τη Magic Leap αλλά και την HTC να δημιουργούν μεγάλες προσδοκίες. Οι προσδοκίες αυτές δεν έχουν -μέχρι τώρα τουλάχιστον- επιβεβαιωθεί, με μία μικρή εξαίρεση το χώρο των video games καθώς οι άνθρωποι του PlayStation έχουν κάνει αρκετά καλή δουλειά στον συγκεκριμένο τομέα, όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι ο κλάδος του VR/AR/MR δεν πρόκειται να παρουσιάσει εντυπωσιακή ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια. Ιδίως από τη στιγμή που το Facebook (συγγνώμη, η Meta) έχει αποφασίσει να επενδύσει ουκ ολίγα δισεκατομμύρια δολάρια σε υποδομές, εφαρμογές και τη δημιουργία του απαραίτητου οικοσυστήματος.
Ας δούμε, όμως, λίγο τις διάφορες τεχνολογίες. Γιατί ένα σημείο που χρήζει επισήμανσης είναι πως το VR, το AR και το MR είναι τεχνολογίες που έχουν αρκετές διαφορές μεταξύ τους. Και γι’ αυτό υπάρχει και το XR ή ER ως η έννοια που λειτουργεί ως «ομπρέλα» γι’ αυτό που θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε ως «επεκτάσιμη πραγματικότητα». Το κοινό χαρακτηριστικό είναι ότι αυτό που επιδιώκει να κάνει η κάθε τεχνολογία είναι να «επεκτείνει» την πραγματικότητα που βιώνουμε με τις αισθήσεις μας.
Στην περίπτωση του VR, εισερχόμαστε σε έναν άλλο κόσμο. Αυτό είναι το κύριο χαρακτηριστικό του VR και το μέσο είναι μία μάσκα που εισάγει τον χρήστη σε έναν διαφορετικό, εικονικό και δημιουργημένο από υπολογιστή «κόσμο».
Στην περίπτωση του AR, ο χρήστης παραμένει μεν στον κόσμο του αλλά με τη χρήση -και πάλι- μίας ειδικής μάσκας «ενισχύεται» το περιεχόμενο που βλέπουμε. Δηλαδή, προστίθενται στοιχεία και λεπτομέρειες που είναι ορατές μόνο μέσα από τη μάσκα και μόνο στον συγκεκριμένο χρήστη.
Το MR πάει ένα βήμα παρακάτω σε σχέση με το AR. Σε αυτή την περίπτωση ο υπολογιστής αντιλαμβάνεται το περιβάλλον και αλληλεπιδρά με αυτό, φέρνοντας ακόμη πιο ευρεία πληροφορία. Το Microsoft Mesh, η πλατφόρμα του αμερικανικού κολοσσού, η οποία δίνει τη δυνατότητα για επικοινωνία με άλλους ανθρώπους με τη χρήση ολογραμμάτων -σ.σ. μία από τις εφαρμογές της συγκεκριμένης πλατφόρμας- είναι ένα σχετικά καλό παράδειγμα.
Πάντως, το μέλλον, σύμφωνα με ανθρώπους που ασχολούνται με το χώρο του ER είναι το αποκαλούμενο web augmented reality, το οποίο συνδυάζει το AR με το MR και περιλαμβάνει μία «χαρτογράφηση όλου του κόσμου» με συνεχή και αυτόματη ανανέωση. Το αποτέλεσμα αυτού θα είναι ένας νέος επαυξημένος «κόσμος», ο οποίος αποκαλείται metaverse. Και είναι ακριβώς αυτό που ονειρεύεται ο Mark Zuckerberg.
Πάντως, θα πρέπει να επισημάνουμε μία βασική λεπτομέρεια. Η Meta δείχνει μεν να είναι ο τεχνολογικός όμιλος που δίνει τη μεγαλύτερη έμφαση στο θέμα του XR και του metaverse αλλά δεν σημαίνει ότι είναι ο μόνος. Η Microsoft έχει κάνει τεράστιες επενδύσεις στο AR, οι εταιρείες του gaming ασχολούνται εκτενώς με το VR, ενώ υπάρχει μία πολύ μεγάλη κοινότητα από εταιρείες -μικρότερου σαφώς μεγέθους- που επενδύουν σε όλες αυτές τις τεχνολογίες και δημιουργούν αντίστοιχες εφαρμογές. Αν προσθέσει κανείς και οργανισμούς όπως η Accenture, η οποία υποστηρίζει ότι το metaverse (σ.σ. με μία διαφορετική προσέγγιση σε σχέση με τη Meta) είναι το the next big thing στο tech, τότε γίνεται κατανοητό ότι ο κ. Zuckerberg δεν παίζει μόνος του. Και ακόμη δεν έχουμε δει τι ετοιμάζει η Apple, η οποία φέρεται έτοιμη να παρουσιάσει τη δική της AR πλατφόρμα. Προσθέστε και τη Google (ή μάλλον πιο σωστά την Alphabet) που ήταν από τους πρώτους τεχνολογικούς κολοσσούς που ασχολήθηκε με το θέμα -θυμάστε τα Google Glasses;- και γίνεται κατανοητό ότι θα πρέπει να περιμένουμε πολλά να δούμε ακόμη στον συγκεκριμένο τομέα.
