O Μαρκ, 63 ετών, από τη Μπορντό της Γαλλίας, είχε διαγνωστεί με την εκφυλιστική ασθένεια του Πάρκινσον πριν από περισσότερα από 20 χρόνια και είχε αναπτύξει σοβαρά προβλήματα κινητικότητας, συμπεριλαμβανομένων διαταραχών ισορροπίας και πάγωμα της βάδισης. Μετά την τοποθέτηση εμφυτεύματος στη σπονδυλική στήλη, με στόχο την αποκατάσταση της φυσιολογικής σηματοδότησης στους μυς του ποδιού από τη σπονδυλική στήλη, ο Μαρκ μπόρεσε να περπατήσει και πάλι φυσιολογικά και να ανακτήσει την ανεξαρτησία του.
«Πρακτικά δεν μπορούσα πια να περπατήσω χωρίς να πέφτω συχνά, αρκετές φορές την ημέρα. Σε κάποιες καταστάσεις, όπως μπαίνοντας σε ασανσέρ, έμενα καρφωμένος στο έδαφος, σαν να είχα παγώσει εκεί, αν θέλετε», είπε. «Τώρα, δεν φοβάμαι καν τις σκάλες. Κάθε Κυριακή πηγαίνω στη λίμνη και περπατάω γύρω στα 6 χιλιόμετρα. Είναι απίστευτο».
Το εμφύτευμα δεν έχει ακόμη δοκιμαστεί σε πλήρη κλινική μελέτη. Αλλά η ελβετική ομάδα, που έχει μακροχρόνιο πρόγραμμα ανάπτυξης διεπαφών εγκεφάλου-μηχανής για την αντιμετώπιση της παράλυσης, ελπίζει ότι η τεχνολογία τους θα μπορούσε να προσφέρει μια εντελώς νέα προσέγγιση στη θεραπεία των κινητικών ελλειμμάτων σε ασθενείς με Πάρκινσον.
«Είναι εντυπωσιακό να βλέπουμε πώς με την ηλεκτρική διέγερση του νωτιαίου μυελού με στοχευμένο τρόπο, όπως έχουμε κάνει με παραπληγικούς ασθενείς, μπορούμε να διορθώσουμε τις διαταραχές βάδισης που προκαλούνται από τη νόσο του Πάρκινσον», δήλωσε η Jocelyne Bloch, νευροχειρουργός και καθηγήτρια στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο CHUV της Λωζάνης, που συντόνισε την εργασία.
Η ασθένεια του Πάρκινσον οφείλεται στην προοδευτική απώλεια των νευρώνων που παράγουν ντοπαμίνη. Για περίπου το 90% των ασθενών με προχωρημένη νόσο, αυτό οδηγεί σε δυσκολίες βάδισης, συμπεριλαμβανομένων προβλημάτων ισορροπίας και παγώματος βάδισης. Οι συμβατικές θεραπείες, όπως το φάρμακο Levodopa, μπορούν να βελτιώσουν τα συμπτώματα αλλά δεν είναι σε θέση να αποκαταστήσουν πλήρως την κανονική κίνηση. Το εμφύτευμα στοχεύει να το ξεπεράσει αυτό, στοχεύοντας άμεσα τη σπονδυλική περιοχή που είναι υπεύθυνη για την ενεργοποίηση των μυών του ποδιού κατά τη βάδιση.
Αρχικά, η ομάδα ανέπτυξε έναν προσωποποιημένο ανατομικό χάρτη του νωτιαίου μυελού του Μαρκ που προσδιόριζε τις ακριβείς τοποθεσίες που συμμετείχαν στη σηματοδότηση προς το πόδι για κίνηση. Στη συνέχεια, τοποθετήθηκαν ηλεκτρόδια σε αυτές τις θέσεις, επιτρέποντας την παροχή ηλεκτρικής διέγερσης απευθείας στη σπονδυλική στήλη.
Ο ασθενής φορά έναν αισθητήρα κίνησης σε κάθε πόδι και όταν ξεκινά η βάδιση το εμφύτευμα ενεργοποιείται αυτόματα και αρχίζει να παρέχει παλμούς ηλεκτρικής διέγερσης στους νευρώνες της σπονδυλικής στήλης. Ο στόχος είναι να διορθωθούν τα μη φυσιολογικά σήματα που στέλνονται από τον εγκέφαλο, μέσω της σπονδυλικής στήλης, στα πόδια ώστε να αποκατασταθεί η φυσιολογική κίνηση. «Σε κανένα σημείο [ο ασθενής] δεν ελέγχεται από τη μηχανή», είπε ο καθηγητής Eduardo Martin Moraud του πανεπιστημιακού νοσοκομείου της Λωζάνης. «Απλώς βελτιώνεται η ικανότητά του να περπατάει».
Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Nature Medicine, έδειξε ότι το εμφύτευμα βελτίωσε τις διαταραχές βάδισης και ισορροπίας και όταν αναλύθηκε η βάδιση του Μαρκ μοιάζει περισσότερο με αυτή υγιών ατόμων παρά άλλων ασθενών με Πάρκινσον. Ο Μαρκ ανέφερε επίσης σημαντικές βελτιώσεις στην ποιότητα ζωής του.
Οι συγγραφείς είπαν ότι απαιτείται πλήρης κλινική δοκιμή για να αποδειχθεί η κλινική αποτελεσματικότητα και έχουν εγγράψει άλλους έξι ασθενείς για να αξιολογήσουν εάν τα φαινομενικά οφέλη επαναλαμβάνονται. «Σε αυτό το στάδιο είναι μια απόδειξη της έννοιας», είπε ο νευροεπιστήμονας Grégoire Courtine του EPFL, ο οποίος συντόνισε την εργασία. «Φυσικά δεν [θα] είναι [έτοιμο] αύριο, θα χρειαστούν τουλάχιστον πέντε χρόνια ανάπτυξης και περαιτέρω δοκιμών».
